Het Uitvaartcentrum en Crematorium Sneek is in 2010 en 2011 gerealiseerd op initiatief van Uitvaartverzorging J. Æ. de Boer & Zn. Sinds 2012 is Uitvaartverzorging J. Æ. de Boer & Zn. gevestigd in het Uitvaartcentrum en Crematorium Sneek. Hiervoor zat Uitvaartverzorging J. Æ. de Boer & Zn. op twee locaties in Sneek: het kantoor en de garages aan het Hoogend bij de historische Waterpoort en hun uitvaartcentrum aan de Worp Tjaardastraat.

Als je Alex en Bas de Boer vraagt wanneer ze voor het eerst praatten over de verplaatsing van het uitvaartcentrum, beginnen ze te lachen. ‘Dat was in 2001 toen we hoorden dat de ijsbaan aan de Leeuwarderweg in Sneek lek was.’

De broers Alex en Bas, die toen samen met vader Jan Æbe Uitvaartverzorging J. Æ. de Boer & Zn. runden, zagen hun kans. De ijsbaan was een ideale plek; net buiten de stad, maar wel vlakbij enkele begraafplaatsen. ‘We deden een symbolisch bod van een gulden.’

De overname ging niet door, de ijsbaan bleef bestaan, maar Alex en Bas bleven, samen met vader Jan Æbe, broeden op de verplaatsing en, misschien nog wel belangrijker, op de uitbreiding van de mogelijkheden.

In 2004 werd het plan weer uit de ijskast gehaald. De gemeente Sneek zag het bedrijf wel zitten op een plek waar eens een grasdrogerij stond, een eindje buiten de stad, in een bomenrijke omgeving.

In eerste instantie waren Alex en Bas enthousiast, maar toen bleek welke plek het stadsbestuur echt bedoelde, namelijk waar het bedrijfsgebouw van de drogerij had gestaan, zagen ze er om verschillende redenen toch maar van af.

‘Toen kwam de vraag of we misschien geïnteresseerd waren in een plek naast de toekomstige golfbaan in het nieuwe uitbreidingsplan Harinxmaland. We konden daar de beschikking krijgen over 2,3 hectare grond.’

Het ging de broers niet alleen om een alternatief voor hun uitvaartcentrum aan de vroegere binnenrondweg van Sneek, de Worp Tjaardastraat, ze wilden eigenlijk ook over een crematorium beschikken. Na vele gesprekken kwamen ze met Yarden tot overeenstemming: beide organisaties gingen samenwerken.

Het werkgebied van Uitvaartverzorging J. Æ. de Boer & Zn. loopt ongeveer van Sint Nicolaasga tot Witmarsum en omvat de gehele Zuidwesthoek van Friesland.

‘We hebben berekend dat er in ons werkgebied op jaarbasis zo’n 300 crematies plaatsvinden. En uit ervaring weten we dat we zo’n 75 begrafenissen vanuit het uitvaartcentrum verzorgen, dus konden we een redelijke inschatting van de bezettingsgraad maken.’

Je komt dan gemiddeld op twee uitvaarten per dag en dat was voor Alex en Bas een belangrijk gegeven. ‘Wij willen namelijk niet dat de tweede groep via de voordeur binnenkomt, als de eerste nog in de aula of in de koffiekamer zit.’

Privacy is bij een uitvaart een belangrijk goed, zo redeneren ze. ‘Men moet in de gelegenheid zijn rustig afscheid te nemen en ook de “nazit” moet verlopen zonder dat men zich opgejaagd voelt.’

Het uitvaartcentrum aan de Worp Tjaardastraat wordt met weemoed verlaten. De voormalige Sparwinkel werd in 1995 aangekocht. ‘De spartegeltjes zaten nog in de vloer. We hebben er vloerbedekking over laten leggen om een warmer gevoel te creëren. De tegeltjes zitten er nog onder.’

De locatie was prima, de buren fantastisch, je kon lopend van het uitvaartcentrum naar de algemene begraafplaats van Sneek. Voor de auto zat je ook gunstig aan een van de uitvalswegen van Sneek.

Maar, zoals met veel zaken, kwamen in de loop der jaren ook de beperkingen naar boven. Bijvoorbeeld dat er maar één overledene kon worden opgebaard.

Verder wordt van de locatie bij de Waterpoort afscheid genomen. Althans wat de kantoor- en garagefunctie betreft. Ook die worden verplaatst naar het Harinxmaland. De omgeving waar het allemaal begon, wordt dus verlaten.

Overgrootvader Jan de Boer woonde namelijk vlakbij de Waterpoort, was eigenlijk een naaste buurman van Sneeks handelsmerk. Als hulpkoster in de Martinikerk werd hij vaak ingeschakeld bij een uitvaart. ‘De hulpkoster kon het er wel bij doen. De burenplicht bij de begrafenis werd zo overgedragen.’

Grootvader Marten Gerrit deed vervolgens het werk vanuit zijn sigarenmagazijn annex snoepwinkeltje, eveneens vlakbij de Waterpoort. Daarnaast was hij vertegenwoordiger bij een grossier in comestibles, in fijne eetwaren, die achter Sneeks bekendste monument gevestigd was.

Een belangrijk jaar was 1970 toen vader Jan Æbe de Boer besloot om zijn baan als bedrijfsleider bij de grafkistenfabriek in Sneek op te zeggen en aan de slag te gaan als uitvaartverzorger.

‘Vader zag het gat in de markt. Veel uitvaartleiders wilden geen crematies doen omdat het niet paste bij hun geloof of bij de principes van de verenigingen waarvoor zij werkten. Zij “gunden” het hem dan en hij had er geen moeite mee.’

Jan Æbe de Boer was een man die vaak voor de troepen uit liep. Hij pikte trends snel op en bracht die in de praktijk. ‘Hij was bijvoorbeeld een van de eersten die in 1970 niet meer in het zwart werkte, maar in het grijs. In 1975 werden de rouwauto’s ook grijs. Hij besloot de kleedjes op de kist af te schaffen en hij verplaatste de stoel van de uitvaartleider naar achter in de zaal in plaats van prominent voorin. En hij stond op stijl en eerbied voor de overledene.’

Jan, in Sneek een begrip, niet alleen vanwege zijn vakmanschap, maar ook om zijn humor en zijn betrokkenheid bij de Sneker gemeenschap, trok zich langzaam maar zeker terug uit het bedrijf, waarin Alex sinds 1984 werkt.

Hij bleef adviseur tot hij in 2008, terugkomend van een Oostenrijkse vakantie, op Schiphol in elkaar zakte en enkele dagen later in het VU-ziekenhuis overleed. ‘Hij heeft onze plannen gekend. Hij was er erg bij betrokken en hij was het er beslist mee eens.’

Als Alex en Bas gevraagd wordt wat nu eigenlijk de functie van een uitvaartverzorger is, komen er pretlichtjes in hun ogen. ‘Wij zijn het organisatiebureau, de ceremoniemeesters, van het afscheid. Wij zorgen ervoor dat de familie en iedereen die annex is, zich volledig op het afscheid van de overleden dierbare kunnen concentreren.’

In dat kader gaat nu ook een aantal lang gekoesterde wensen in vervulling. In het nieuwe uitvaartcentrum komen meerdere opbaarkamers waar men te allen tijde de overledene kan opzoeken. De nabestaanden krijgen een sleutel ‘maar als ze ons erbij willen hebben, staan we altijd voor hen klaar.’

Een andere wens is naast een grote aula een ruimte die meer kan bieden dan een ‘kale’ koffiekamer. Dat verlangen is nu ook gerealiseerd. Het grand café biedt niet alleen mogelijkheden tot koffie en cake, er kan ook een glaasje wijn of een biertje worden gepresenteerd.

‘Het is zelfs mogelijk om een broodmaaltijd of een diner te serveren. We hebben daar al over gesproken met een cateraar die dat kan verzorgen. Een maaltijd kan een belangrijk element zijn in het verwerkingsproces. Je ziet meer en meer dat families na de uitvaart uit eten gaan.’

Maar daar blijft het niet bij. Moderne ondernemers als Alex en Bas de Boer gaan nog verder in hun service. ‘We hebben contacten met hotels waar men kan logeren, we bekijken de mogelijkheden van groepsvervoer en we stellen de familie in staat de tijd van de uitvaart te “reserveren” via een app op de smartphone. Wij kunnen in feite de uitvaart regelen van de wieg tot het graf.’